Her eve metro ethernet sağlanamayacağını çünkü çok maaliyetli olacağını biliyoruz. Metro ethernetin zaten ev kullanıcıları için üretilmemiş bir teknoloji olduğunuda biliyoruz. Bu sebeple “PON” teknolojisi geliştirildi. Şu anda en güncel pon teknolojisi “25G-PON” diye geçiyor. Yani evde olupta paylaşımlı fiberden 25 Gbps simetrik hızlar mümkün olacak demektir bu… Abartı olsun yada olmasın, metro ethernet varken yinede PON teknolojilerinin halen daha bu seviyelere kadar geliştirilmesinin mantıklı bir sebebi illa ki vardır. Birinci sebebi genel olarak paylaşımlı hat olduğu için daha geniş kapasiteli cihazlar sağlamak. İkincisi ise ev kullanıcılarına XGS-PON yani 10 Gbps hattan bile çok daha yüksek hızları sağlamaktır. Ayrıca XGS-PON ve 25G-PON’un avantajı, Upload yaparken, Download hızınız hiçbir şekilde etkilenmez. Tıpkı metro ethernet’teki gibi her ikiside bağımsız çalışırlar. İstediğin kadar Download yap, yinede Upload düşmez. Aynı anda full hızda hem Download, hem Upload yapabiliyorsun metro ethernet olmamasına rağmen… Ancak 1 Gbps hız sunan GPON teknolojisinde, böyle bir durum söz konusu değildir. Yani, aslında XGS-PON veya 25G-PON teknolojisine sahip olmak, bizlere sadece daha yüksek hız değil, aynı zamanda metro ethernet tadında bir performans sunacaktır. Download ve Upload’lar birbirlerini hiçbi şekilde etkilememesi gibi… Herşey jet hızında olacak. Bir TurkNet GigaFiber’den bile daha fazlasını düşünebilirsiniz. TurkNet yetkililerine de buradan benden selam olsun. Onlarda burayı görüyorsa, özellikle teknik ekip ve Cem Çelebiler burayı okuyorsa, lütfen geleceğimiz için GPON OLT’ye değil, 25G-PON OLT cihazlarına yatırım yapılsın. En güncel teknoloji bu. Bu yeni OLT cihazlarının kapasitesi çok yüksek. Dolayısı ile her haneye 25 Gbps verilebilir veya her haneye rahat bir şekilde 1 Gbps verebilirsiniz ve bu cihazların kapasitesi manyak derecede fazla olduğundan, aslında her haneye rahatça 10 Gbps simetriğe varan hızlar bile sunabilirsiniz. GPON cihazların genel kapasitesinden çok daha fazlasından bahsediyoruz. Yani aslında 25G-PON bir OLT kullanmak demek, illa ki her haneye 25 Gbps hız vermeniz gerektiği anlamına gelmez. Bu cihazların genel olarak hane başı kapasitesi yüksek olduğu için, 1 Gbps’i çok daha fazla haneye rahat bir şekilde verebilir, akşam saatleri hızlarda en ufak düşme olmaz ve artı olarak 25G-PON teknolojisinde Download ve Upload bağımsız çalışırlar. Bu sebeple o an Upload yaparken veya yayın yaparken, ping yükselmez ve Download hızı da düşmez… Her açıdan 25G-PON diyorum… Evet maaliyeti daha yüksek ama geleceğimiz için diyorum… Dolar her geçen gün artıyor. Artmadan almak lazım bence… Erkenden bu cihazlara yatırım yapılması gerektiğini düşünüyorum. (Yatırım Tavsiyesi Değildir)
Bence daha rahat ve geniş kapasite için günümüzdeki en güncel PON teknolojisi olan “25G-PON” cihazları kullanılmalı. Her santrale lazım… Her eve lazım diyemem ama her santrale lazım. Akabinde TTNET en az her eve 1 Gbps simetrik verecek. İsteyene uygun fiyata 10 Gbps simetrikte verebilecek ancak alacağı pakete göre cihaz sağlanacak. Ardından en üst paket olan 25 Gbps simetrik paket sunulacak. Bunların sağlanması için İnternette Kalite Hareketi var… 5-10 Yıl içerisinde bu dediklerimin hepsinin olmasını umuyorum.
Son zamanlarda ufak düzelme var gibi ama çok değil. Ortalama 60-70 ve sonrasında 80 ms’lere çıkıyor. Gene yüksek.
Ancak benim evde GPON fiber var fakat TTNET maksimum hızı bana vermiyor… 1000/1000 mümkün yoksa. Bütün olay paket tanımlamasında bitiyor. İş tamamen yazılımsal. Altyapım yok değil, var.
İfade ederken yanlış ifade ediyorsun. Sınırsız demek ya hız sınırsız yada kotasız olarak anlaşılır. Simetrik internet demen gerekirdi. Upload hızları konusunda haklısın dünyanın çoğu yerinde 100/100 1000/1000 yeya 1000/100 1000/200 hızlar verilebiliyor. Turk Telekom ise ısrarlar ve baskılar sonucunda daha yeni 1 Gbps için upload hızını 50Mbps yaptı. Ben 200Mbps oaket kullanıyorum upload hızım 30 Mbps. Gönül ister ki simetrik olsun.
Singapuru örnek vermişsiniz ama singaputr speed testlerde 1. çıkan bir ülke. Biz yıllardır 100-105. sıra arasında gidip geliyoruz. TT nin daha ülke altyapısını düzeltmeden böyle işlere kalkışması zor duruyor. Daha 1 sen önce nokia ont ler 100 Mbps hız veremiyordu. Vdslden farkı anlaşılmasın diye 100 mbps ye sınırlanmıştı.
Ülke şartlarını düşündüğümüzde yatırım yapmak bile çok masraflıyken son teknolojileri ISPlerin döşemesini bekleyemeyiz. Forumdan bunu beklemekte büyük yanlış. Bu istekleriniz için imza kampanyası gibi bir kampanya başlatıp foruma gelirseniz ancak çözüm için bir şeyler yapabilirsiniz.
1 Gbps simetrik verilsinde, internet derdim komple bitecek. Ondan sonraki derdim herhalde kız arkadaş olur…
Şu anki 112 Mbps hızım, USB 2.0 bir flash bellek veri okuma hızı diyebiliriz. Aktarım hızı için birşey diyemeyeceğim. Upload’ım 112 Mbps yerine 8.2 Mbps verildiği için…
1 Gbps’i gözünüzde fazla büyütmeyin. Elinizdeki Hardiskin okuma ve yazma hızlarına eşit denilebilir… 128 MB/s veri aktarımı ki aslında eski hardisk okuma ve yazma hızına eşit desek daha doğru olur. Yeni HDD’ler 180-200 MB/s arasında veri aktarabiliyor… Düşünün, hardisk… Sata SSD’ler ise 500-600 MB/s hızlara erişebiliyor bu da 3-4 Gbps hıza denk geliyor. Günümüzdeki M.2 SSD’lerin okuma ve yazma hızlarını biliyorsunuzdur… Ortalama 4000-5000 MB/s değerine sahipler… Bunun için ise aslında XGS-PON değil, yeni çıkan 25G-PON’a geçilebilir. 25 Gbps. Zaten daha güçlü işlemcilerde çıkıyor. O hızı kaldırabilecek işlemciler yani… Zaten Samsung 990 Pro M.2 SSD çıkacak. Muhtemelen okuma ve yazma hızı saniyede 20 GB olacak veya daha fazla…
Bence mevcut internet altyapısını son kullanıcı odağında fazlası ile basite indirgeyerek algılama eğilimindesiniz veya ütopyaları seviyorsunuz. “1 Gbps’i gözünüzde fazla büyütmeyin” ne demek? Fazla değil, 2 yıl öncesinde simetrik gigabit bağlantı için yüzbinlerde lira para ödemek durumundaydınız. Günümüzde TurkNet böyle bir hizmet sağlamasa, TT’a aylık 21.000 lira para ödemelisiniz.
1gbit ile 100mbit simetrik karşılaştırmasında, yedekleme hizmeti dışında internet deneyimi açısından hiçbir fark hissedemezsiniz. Peki neden?
1) Sunucu Kapasiteleri
Türkiyedeki veri merkezlerinde barınan sunucular için, hala gigabit hatlara 169’tl ye sahip olamıyorsunuz ama ollduğunu var sayalım. Zaten eriştiğiniz sunucunun max hat kapasitesi 1gbit iken ve tek kullanıcısı siz olmadığınız için, size kalacak bant genişliğini tahmin edebilirsiniz. Diğer yandan bu gigabit hattın ortalama 12TB (aylık) upload yapabilme limiti var, sonrasında otomatik olarak hızı limitlenmeye (düşmeye) başlıyor. Avrupa sunucularında ise bu upload limiti ortalama 30TB mertebesinde. Yani siz tek başınıza 12TB verimi yedekleyeyim (upload) ve o yedeği yeni diskime aynalayayım deseniz (download), sunucunun aylık trafik limitini doldurmuş oluyorsunuz.
Avrupada hat kiraları daha ucuz, tüm sunucular 10gbit hatta sahip diyelim. O sunucuyu aktif kullanacak 10 kişiden biri olmak zorundasınız ki, size 1gbit stabil bir upload yapabilsin. E artık sizinle birlikte herkesin 1gbit hatta sahip olduğunu var sayıyorum. Yurt dışı çıkış kapasitemizi bir yana koyduğumuzu düşünerek, yine stabil bir gigabit erişim sağlayamayabilirsiniz.
Ek olarak tüm sunucuların depolama olarak ssd/nvme kullandığını var sayamazsınız. Yedekleme çözümlerinde veri güvenliği açısından hala eski okuma/yazma hızı düşük mekanik diskler tercih edilmekte. Yani raid kümesine bile soksanız, kendi kasanıza taktığınız ssd/nvme gibi hızlar ile son kullanıcılarına hizmet edemez.
2) Web Siteleri
Modern web siteleri, mevcut bant genişliğini verimli kullanmak, arama motorlarında yüksek skor almak, mobil kullanıcılar dahil deneyimi iyileştirmek için optimizasyon yapmak zorundadır. Haliyle ilk defa girdiğiniz bir web sitesinde, ilk yükleme (initial load) ortalama 2-3mb civarında olması beklenir. Tekrar girdiğinizde ise 200-300kb veri çekersiniz sunucudan. Zaten 100mbit ile teorik olarak saniyede 12.5mb indirebiliyorken, gigabit hattım olsa web sitesinin açılış hızında bir farklılık olacak mıydı? O sebeple hat hızından farklı olarak burada sıkıştırma, ön bellekleme, disk erişim süreleri gibi parametreler öne çıkıyor.
3) Video Platformları ve Yayıncılık
Diyelim ki yayıncısınız, 2k çözünürlük için Twitch veya Youtube’a 50mbit üzerinde stream yapmanızın hiçbir faydası olmayacak. Hatta dilerseniz 100mbit kodlayıp gönderin, bu platformlar yine 14-25mbit olarak encode edilip yayına sunacak.
Çoğu içerik üreticisi/film yapımcısı, ürettikleri videoların final exportlarını 100mbit üzerinde kodlamıyor. Yani filmi bir web sunucusuna yüklese, mp4 olarak 100mbit ile sorunsuz stream edebiliyor olacaksınız. Bu içerikler platformlara yüklendiğinde, bant genişlikleri 8mbitlere kadar düşürülerek yeniden kodlanıyor.
Günümüzde 8K videolar dahi 50-60mbit bant genişliği kullanmakta. Pekli bu videoları çözecek/kodlayacak makineniz, görüntüleyecek monitörünüz hali hazırda mevcut mu?
Eminim “Bugatti aracımız ile türkiyede neden 400km/saat hızında gidemiyoruz?” başlıklı bi konu altına, aracın lastiğinden yerdeki asfaltın durumuna, aerodinamiğinden diğer dikkatsiz şoförlere kadar onlarca argüman sıralayabilirdiniz. Ama konu teknoloji limitleri olunca daha dar bir perspektiften bakıyorsunuz.
Diyeceğim o ki, teknolojik sınırların olması ve bu sınırları aşma heyecanı, ilk olarak bu sınırları tanımak ile başlar. Umarım en kısa zamanda, tüm sınırlarımızı aşmamız dileği ile.
Yanlış değil ama günümüzde mümkün değil. TurkNet örneği doğru değil, TT nin bir fiber kolunda bir sürü abone var. Yeni bina olsun mevcut bakırdan fibere dönüşen olsun diğer operatörlerle karşılaştırılacak durumda değil. Sadece teknolojinin aynı olması hiç bir şey ifade etmez. Mevcut altyapı ile mantıklı bir şekilde isteğimiz doğrultusunda acil bir şekilde düzeltilmesi gereken iki konu var
- Nokia GPON altyapıdaki Bufferbloat sorunu
- Düşük upload hızları.
Ayrıca neden Upload konusunda yurtdışında bile 30 TB limit var? Cidden var mı ya? Çok saçma geldi.
Arkadaş yukarıda açıklamış halen sınır çok saçma diyorsunuz. Bu konu artık fazla uzadı ve amacından saptı.
Evet, sınır saçma. Siz hala TTNET’in simetrik paket satmamasının sebebinin altyapı yetersizliği olduğunu sanıyorsunuz. Şirketin canı istemiyor sadece… Olay bu. Yoksa şu an 1000/1000 verseler, speedtestte 950 Mbps görebilirim. Göremez miyim sanıyorsunuz? Steam’da ise 96 MB/s download görebilirim. Bakın Turkcell ve TTNET 1000 Mbps paket satıyor ancak Upload 50 Mbps ile sınırlı. Onuda 1000 Mbps yapsalar, fiyatı düşürseler, alırız o hızı.
Kimse 1000/1000’i göremezsin demiyor. Herkes TT’nin vermeyeceğini biliyor. Verseler alırsın. Fakat yazılanları daha dikkatli okumanda fayda var. Cevapların yazılanları açıkça okumadığını ve aklına geldiği gibi yazdığını gösteriyor.
Konu gereğinde fazla uzadı ve açılış nedeninin çokça dışına çıktı. Moderatör arkadaşlardan ricam konuyu kapatmasıdır. Gerekirse oylama falan yapalım.
Bence gigabit simetrik hız istemek abes değil. Yeni konu açılsın gigabit simetrik hız istiyoruz diye daha faydalı olur. Hatta bir kampanya başlatsın bu kardeşimiz biz de destekleyelim enerjisini buna harcasa daha faydalı olacak:) Pandemide teknopat yapmıştı böyle bir kampanya uploadlar artmıştı.
Açıkçası TurkNet huawei ax3ü verse fiber kullanıcılarına verse ne süper olur bence hem ucuz hemde hızlı diğerleriyle kıyaslanamayacak kadar. 2402mbps gücünde 5ghz ağı ve 574mbps gücünde 2.4ghz ağı misafiler bile gigafiberin tadını ufaktan alabilir bununla…
Mantıklı.
Amacınızın kendi fanusunuz içerisinde speedtest tatmini yapmak mı, yoksa “gerçek” internete gbit hızında erişebilmek mi olduğunu anlayamadım.
TurkNet sunucuları veya Türkiye sunucuları ile değil 1gbit, 100gbit bağlantı kursanız ne olacak? Şu anda ziyaret ettiğiniz sitelerin, oynadığınız oyunların, kullandığınız uygulamarın 95%'si yurt dışında barınmakta. Google, AWS, Steam, Linode, DigitalOcean gibi devlerden başka da size bu hızları sağlayacak firmalar yok. Onlar da avrupada veri merkezleri olduğu için. Okyanus aşırı ülkelerden bahsetmiyorum bile.
Kota konusuna gelince, ulusal ve uluslar arası hatlar kiralanırken bant genişliğine ek olarak, üzerinden akacak trafikte anlaşma dahilinde limitlerle belirli. Bu limitler upload miktarı üzerine kurulu. Aştığınız her gb için para ödemek durumundasınız. Buna TurkNet, TTNet, SOL vs de dahil. Firmalar da internet paket hızlarını belirlerken, mevcut hat kapasitesi / kullanıcıların ortalama trafiği gibi hesaplamalar yapıyorlar. Yani kullanıcıların yüksek upload miktarı, ISS’lerin sevdiği bir durum değil.
Sanıyor musunuz ki gigabit hattınız olsa da sınırsız upload yapabiliceğinizi? Moderatör arkadaşlar bu konuda daha iyi aydınlatırlar, fakat her ay düzenli 20tb upload yaparsanız 100% eminim abuse kapsamında TurkNet veya farklı bir firma sözleşmenizi 3. aya fesheder.
Nacizane, konu hakkında biraz daha araştırma yapmanızı tavsiye ederim. Heyecanınızı anlıyor ve limitler konusunda görüşünüzü sonuna kadar destekliyorum. Fakat daha sağlam bir zeminde ve mevcut gerçekleri de göz önünde bulundurarak tartışırsak, konuyu daha ileri seviyeye taşıyabileceğimize ınanıyorum.
Merhabalar, konunun bireysel tartışmaya doğru gidip amacından sapma yolunda ilerlediğini düşünüyorum. Sistem tarafından yavaşlatılan konuyu kullanıcı yararına manuel olarak kaldırmıştım fakat sanıyorum bu spam & flood mesajının atılmasına sebep oluyor. Konunun akıbeti için demokrasiyi kullanalım, aşağıdaki oylamaya katılmanızı rica ediyorum;
- Konu Açık Kalmaya Devam Etsin
- Konu Kapatılsın
0 oylayanlar
Oylama tamamlanana kadar konu kapatılmıştır.
Konu oylama kararıyla kapatılmıştır.